ایران کوده

آیا این عنوان به گوشتان آشناست؟  اگر آری در معنی آن تأمل فرموده اید؟ مجموعه آثاری در موضوعات گوناگون ایران شناسی که در فاصلۀ سالهای 1313 تا 1347 شمسی در 18 جزوه زیر نظر دکتر محمد مقدم و به حمایت انجمن ایرانویج منتشر شد. خانم مهران آشوری در معرفی این مجموعه تصور کرده کوده نام محلی است. نه خیر کوده از کود ساخته شده است به همان معنایی که در ذهن دارید، فضولات حیوانی که روی هم انباشته شده باشد. منتها هرچیزی را که روی هم انباشته شده باشد نیز کود می گویند، ما در گرمسار خرمن گندم پاک شده را کود (کوت) گندم هم می گوییم.
در برهان قاطع در معنی کود آمده است: باری که بر زمین زراعت ریزند تا زمین قوت گیرد و زراعت خوب آید و ترجمۀ مجموعه هم هست که در مقابل پراکنده است. همین بخش دوم معنی کود یعنی مجموعه کافی بود تا آنها(می گویم چه کسانی بودند) از کود کوده بسازند و به جای مثلاً مجموعۀ پژوهشها وضع کنند. پس ایران کوده، یعنی مجموعۀ پژوهشها دربارۀ ایران. این عنوان غلط نیست، ولی دوستان قبول کنید که کج سلیقگی است که ما از میان این همه واژۀ فارسی به جای مجموعۀ عربی واژۀ کود فارسی را بگذاریم که معنی اول آن پهن است! باری ، این 18 جزوه را سه استاد نوشته اند: محمد مقدم ، صادق کیا و ذبیح بهروز . در مورد ارزش علمی این جزوه ها نمی توان به یکسان داوری کرد. برخی از آنها به ویژه آنها که به گردآوری گویشهای ایرانی  به کوشش محمد مقدم و صادق کیا  مربوط می شود، مفیدند و مرجع تحقیقات دربارۀ این گویشها، ولی برخی دیگر به ویژه نوشته های ذبیح بهروز دربارۀ تقویم و تاریخ نگاری ارزشی ندارند. ببینید روی جروۀ شمارۀ 15 با عنوان تاریخ و تقویم در ایران نوشتۀ ذبیح بهروز تاریخ چاپ جزوه را چگونه نوشته اند: سال 3677 رصد زردشت، برابر 2224 مهری، برابر 1331 خورشیدی هجری، برابر 1321 یزدگردی رحلت. جلّ الخالق. تاریخ مهر،؟! رصد زردشت؟! در مورد زمان زندگی زردشت ایران شناسان حدود 600 سال با یکدیگر اختلاف دارند. در همین جزوه ذبیح بهروز تاریخگذاری هایی کرده است که مغزت می پکد، مثلا زمان جم  را به روز و دقیقه برایت مشخص می کند. گرایشهای ایران گرایی افراطی غالب نویسندگان این مجموعه در کیفیت تجزیه و تحلیلها و تفسیرها و برداشتهای آنان سخت تأثیر گذاشته است. البته میزان این تأثیر بر ذبیح بهروز از دو استاد دیگر بیشتر بوده است. پس از او به ترتیب محمد مقدم و صادق کیا جای دارند. دکتر محمد مقدم نامش را گذاشته بود مهمد مُغدُم، و مغدم یعنی دنبالۀ مغ. یعنی ایشان از نسل همان مغان هستند یا بودند. البته از میان آنها باید حساب دکتر صادق کیا را جدا کرد. همینجوری بُر خورد میان آنها. در آن زمان زنده یاد ابراهیم پورداود راهش را از این استادان آشکارا جدا کرده بود و به همین دلیل است که آرای او از افراط و تفریط به دور است و آثار گرانقدر او همچنان مرجع پژوهندگان ایران شناسی است. می گویند پورداود در معنی ایران کوده گفته بود: ایران کوده یعنی نجاسات ایران!! با روایت دیگری از ذبیح بهروز، این نوشته را به پایان می برم. می گویند ذبیح بهروز کنار تیمارستان منزل ساخته بود، به او می گویند، چرا اینجا؟ می گوید: برای اینکه عنداللزوم بپرم آن طرف! همۀ اینها را گفتم، ولی شایسته است این را هم از قول استاد عزیزم دکتر علی اشرف صادقی بگویم که دکتر محمد مقدم بسیار مرد شریفی بود و انسان واقعی، بگذریم از آرای شاذ او، ما در دورۀ کارشناسی ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی، اوستا را از روی یکی از همین جزوه ها با عنوان داستان جم نوشتۀ دکتر محمد مقدم می خواندیم، روانش شاد

2 نظر :: ایران کوده

  1. با درود
    راستش متوجه نشدم کجای نوشته استادبهروز:
    سال 3677 رصد زردشت، برابر 2224 مهری، برابر 1331 خورشیدی هجری، برابر 1321 یزدگردی رحلت."
    ایراد دارد که شما نوشته اید:
    " جلّ الخالق. تاریخ مهر،؟! رصد زردشت؟! در مورد زمان زندگی زردشت ایران شناسان حدود 600 سال با یکدیگر اختلاف دارند."
    ممکن است کمی روشن تر بنویسسد.
    دقیق ترین وعلمی ترین پژوهش را استاد انجام داده اند.
    اگر ملاک شمااختلاف نظر ایران شناسان باشد که اختلاف خیلی بیشتر از 600 سال است.

    سامان

  2. آقای خطیبی نفرت به خود را دامن می زنید در میان اهل فرهنگ
    شما هم می روید و خواهید رفت و نامتان به ناکجاآبادها خواهد رفت
    آیندگان خواهند دید
    نام ها را به بدنامی نکشانید تا نامتان بماند استاذ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!