1) مشخصات فردي:
نام
و نام خانوادگي: ابوالفضل خطيبي شمارةشناسنامه: 2 نام پدر: نصرالله تاريخ تولد: 1339
Email: abkhatib39@gmail.com
Weblog: a-khatibi.blogspot.com
Academia:https://persianacademy.academia.edu/AbolfazlKhatibi
2) تحصيلات:
كارشناسي
رشتة تاريخ (دانشگاه شيراز)، كارشناسي ارشد رشتة فرهنگ و زبانهاي باستاني ايران
(پژوهشگاه علوم انساني) و دکتری رشتۀ زبان و ادبیات فارسی (پژوهشگاه علوم انسانی).
3) شغل:
ـ استادیار
فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مشاور علمی گروه فرهنگنويسي.
4) سوابق:
- نويسنده
و ويراستار علمي دايرة المعارف
بزرگ اسلامي (1369ـ1375).
- معاون گروه فرهنگنويسي فرهنگستان زبان و ادب
فارسي (1378-1392).
- معاون سردبير مجلة نامة ايران باستان
(مجله بينالمللي مطالعات ايراني، از شمارۀ 1 تا 11).
-
معاون سردبير مجلة فرهنگنويسي، ويژهنامة نامة فرهنگستان (از شمارۀ
1 تا 7).
5)
آثار علمي:
5 ـ
1) كتابها:
1ـ شاهنامه،
ابوالقاسم فردوسي: طبع انتقادي، به كوشش جلال خالقي مطلق و ابوالفضل خطيبي، دفتر
7، نيويورك، بنياد ميراث ايران 1386/2007.؛ تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ
اسلامی، کانون فردوسی، 1386.
2ـ برگزيدة
مقالههاي نشر دانش دربارة شاهنامه (شمارة 11)، ابوالفضل خطيبي، تهران، مركز
نشر دانشگاهي 1386/2007.
3ـ تقديرباوري
در منظومههای حماسی فارسی(شاهنامه و ويسورامين)، هلمر رينگرن، ترجمة
ابوالفضل خطيبي، تهران، انتشارات هرمس ، 1387/2009.
4- یادداشتهای
شاهنامه، بخش سوم، با همکاری جلال خالقی مطلق و محمود امیدسالار، نیویورک،
بنیاد میراث ایران 1387/2008؛ تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1390.
5- به
فرهنگ باشد روان تندرست: مقالهها و نقدهای نامۀ فرهنگستان دربارۀ شاهنامه،
به کوشش احمد سمیعی گیلانی و ابوالفضل خطیبی، به مناسبت همایش هزارۀ شاهنامه در
اردیبهشتماه 1390، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1390.
6- جشننامۀ
دکتر فتحالله مجتبائی، به کوشش علیاشرف صادقی و ابوالفضل خطیبی، تهران،
انتشارات هرمس، 1393.
7- فرامرزنامۀ بزرگ، از سرایندهای ناشناش
در اواخر قرن پنجم هجری، به کوشش ماریولین فان زوتفِن و ابوالفضل خطیبی، تهران،
انتشارات سخن 1394.
8-
شبرنگنامه: داستان شبرنگ پسر دیو سپید با رستم، از سرایندهای ناشناس
احتمالاً در قرن ششم هجری، به کوشش ابوالفضل خطیبی و گابریله فان دِن بِرخ، تهران،
موقوفات دکتر محمود افشار با همکاری انتشارات سخن، 1395 (زیر چاپ).
9. آیا
فردوسی محمود غزنوی را هجو گفت؟هجونامۀ منسوب به فردوسی: بررسی تحلیلی، تصحیح
انتقادی و شرح بیتها، تهران، انتشارات پردیس دانش، 1395.
5
ـ 2) مقالهها:
5 ـ
2 ـ 1) مجلهها و مجموعهها:
1ـ
«راوي و روايت مرگ جهانپهلوان در شاهنامه»، مجلة دانشكدة ادبيات و علوم انساني
دانشگاه تربيت معلم، دورة جديد، س2، ش6، 8،7، پاييز 73ـ بهار 74 (شمارة ويژة
يادنامة دكتر عباس زرياب خوئي)، ص 133ـ146.
2ـ
«دهقان» (ترجمه از انگليسي)، نوشتة احمد تفضّلي، نامة فرهنگستان، س3، ش1،
بهار 1376، ص 148ـ155.
3ـ
«نگاهي به فرهنگهاي شاهنامه (از آغاز تا امروز)» نامة فرهنگستان، س4، ش3،
پاييز 1377 (شمارة مسلسل: 15)، ص 37ـ57.
4ـ «سرگذشت
سيرالملوك ابنمقفع»، يادنامة دكتر احمد تفضلي، به كوشش علي اشرف صادقي،
تهران، سخن، 1379، ص 37ـ57.
5 ـ
«اسفنديار در برزخ»، مجموعه مقالات علوم انساني (زبانوادبيات)، دانشگاه
آزاد اسلامي تهران جنوب، دفتر يكم، پاييز 1379، ص 77ـ 104.
6 ـ
«داستان بهرام گور و آزاده و نكاتي در تصحيح متن شاهنامه»، نشر دانش، س18، ش4، زمستان
1380، ص 15ـ 21.
7ـ
«شده لاله در چنگ گلبن قدح (تصحيح مصراعي از شاهنامه)»، نشردانش، س19، ش1،
بهار 1381، ص 67ـ68.
8 ـ
«يكي نامه بود از گَهِ باستان (جستاري در شناخت منبع شاهنامة فردوسي)»، نامة
فرهنگستان، س5، ش3، ارديبهشت 1381 (شمارة مسلسل: 19)، ص 54ـ73.
9ـ
«چو بازِ هُش آمد شه سرفراز: باز هم دربارة حرف اضافة باز»، نشردانش، س19،
ش2، تابستان 1381، ص 28ـ31.
10ـ
«بيتهاي زنستيزانه در شاهنامه»، نشردانش، س20، ش2، تابستان 1382،
ص 19ـ26؛ ترجمة آلماني:
A.khatibi, “Die frauenfeindlichen Verse im Šāh-nāma” Iranistik‚
Trans. By Saharnaz Parsa‚ No.7‚ Spring and Sammer 2005 pp. 105-122.
11ـ
«كاتب خوشذوق و دردسر مصحح: دربارة كهنترين دستنويس كامل شاهنامه (لندن 675
هـ.ق)»، نشردانش، س20، ش3، پاييز 1382، ص 18ـ26.
12ـ
«شاهنامهاي كهن: همخواني بخشي از دستنويس سعدلو با كهنترين دستنويس كامل
شاهنامه»، نشردانش، س20، ش1، بهار 1382، ص 30ـ36.
13ـ
«تصحيحات و متنهاي انتقادي شاهنامه»، كتاب ماه، ادبيات و فلسفه، س7، ش5،
اسفند 1382، ص 64ـ67.
14ـ
«اصالت كهنترين نسخة خطي شاهنامه (فلورانس 614 هـ.ق)»، نشر دانش، س21، ش1،
بهار 1384، ص 28ـ38.
15-
" On the Source of the story of Bīzhan and Manīzha",
The Sprit of Wisdom (Mēnōg ī Xrad): Essays in Memory
of Ahmad Tafazzoli, ed. by T.Daryaee and M.Omidsalar, Costa Mesa,
California, Mazda Publishers, 2004, pp. 103-112.
16ـ
«بيتهاي عربستيزانه در شاهنامه» ، نشر دانش، س21، ش3، پاييز 1384،
ص 14ـ20.
17ـ
«خوانش شاهنامه (بر مبناي تصحيح جديد جلال خالقي مطلق)»، زبان و رسانه
(مجموعه مقالات همانديشي زبان و رسانه)، به كوشش محمد پروري، تهران، تحقيق و
توسعة راديو، 1384.
18ـ
«ايوانكي در بستر تاريخ»، پژوهشهاي ايران شناسي: ناموارة دكتر محمود افشار، جلد
15: ستودهنامه (1)، به كوشش ايرج افشار با همكاري كريم اصفهانيان و محمدرسول
درياگشت، تهران، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار، 1384، ص337ـ344.
19ـ
«گرشاسبنامه» ارجنامة حبيب يغمايي به كوشش سيدعلي آل داوود، تهران، نشر
ميراث مكتوب، 1384، ص 399 ـ 408.
20ـ
«هويت ايراني در شاهنامه»، نامة فرهنگستان، دورة 8، ش 4، زمستان 1385 (پياپي 32)،
ص 69- 78.
21ـ
«فرهنگ جامع زبان فارسي، پيكره در فرهنگنگاري فارسي و پيكرة زباني رايانهاي»، فرهنگنويسي
(ويژهنامة نامة فرهنگستان)، س 1، ش 1، دي 1386، ص 4 ـ 65.
22ـ
«استفادة منطقي از منابع جنبي در تصحيح شاهنامه»، نامة انجمن، س 7، ش 1،
بهار 1386.
23-
«فغان که با همه کس غائبانه باخت فلک: منشأ تقدیرباوری در شعر حافظ»، جشننامة
استاد اسماعیل سعادت، زیر نظر حسن حبیبی، تهران نشر آثار فرهنگستان زبان و ادب
فارسی، 1387.
24-
«به گیتی نماند مگر مردمی»(سرمقاله)، فرهنگ مردم: ویژهنامة شاهنامه(دبیر
مهمان برای این شماره: ابوالفضل خطیبی)، بهار 1387، ص5-9.
25-
«دینِ خرّم» ، آفتابی در میان سایهای(جشننامة استاد دکتر بهمن
سرکاراتی)، به کوشش سجّاد آیدنلو و علیرضا مظفّری، تهران، نشر قطره، 1387.
26- « شاهنامه و فرهنگنویسی فارسی»، فرهنگنویسی،
ویژهنامة نامة فرهنگستان،دورة دوم، شمارة دوم، مهر 1388، ص 40-63.
27-«
بادپایان هِخته زَهار»: پژوهشی دربارۀ ترکیبی بحثانگیز در شاهنامه ، جشننامۀ
استاد عبدالمحمد آیتی، زیر نظر حسن حبیبی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی
1388.
28-
«اندیوشهر، سورستان، گندشاپور، سوراب»، چون من در این دیار: جشننامۀ استاد
دکتر رضا انزابینژاد، به کوشش محمدرضا راشد محصّل، محمدجعفر یاحقی و سلمان
ساکت، تهران، سخن، 1389، ص169-180.
29-
«جهش، واژهای ناشناخته در شاهنامه»، فرهنگنویسی(ویژهنامۀ نامۀ
فرهنگستان)، جلد سوم، بهمن 1389، ص172-181.
30-
«آبِ دندان و بابِ دندان»، فرهنگنویسی(ویژهنامۀ نامۀ فرهنگستان)،
جلد سوم، بهمن 1389، ص184-189.
31-
«منشأ ضرب المثل نوشدارو بعد از مرگ سهراب»، فرهنگنویسی(ویژهنامۀ نامۀ
فرهنگستان)، جلد سوم، بهمن 1389، ص252-255.
32-
«هزارۀ نظم شاهنامه»(سرمقاله)، نامۀ فرهنگستان، دورۀ 11، ش 3، پاییز 1389،
ص 2-9.
33-
«گرشاسپ یا کرشاسپ، گشواد یا کشواد، گرسیوز یا کرسیوز»، جشننامۀ استاد دکتر
سلیم نیساری، زیر نظر غلامعلی حدّاد عادل، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی،
1390، ص155-164.
34-
«تفسیری دیگر از بیتهای بحثانگیز شاهنامه دربارۀ وارونهخویی ضحاک»، نامۀ
فرهنگستان، دورۀ 12، ش 1، بهار 1390 (پیاپی: 45)، ص45-63.
35-
«اگر تندبادی برآید ز کنج»، نامۀ فرهنگستان، دورۀ 12، ش 4، زمستان 1390
(پیاپی: 48)، ص52-60.
36-
«که من شهر علمم علیّم در است»، خرد بر سر جان، نامگانۀ دکتر احمد رجائی
بخارائی، به کوشش محمدجعفر یاحقی، محمدرضا راشد محصل، سلمان ساکت، تهران، سخن،
1391، ص193-198.
37-
«فرضیه ای دربارۀ پیدایش شطرنج و ارتباط میان رخ و قلعه»، سایۀ سرو سهی،
یادنامۀ دکتر منوچهر مرتضوی، به خواستاری و اشراف سیدمحمدتقی علوی و به اهتمام
محمد طاهری خسروشاهی، تبریز، انتشارات ستوده، 1391، ص479-486.
38-
«رای و رأی»، با همکاری سیداحمدرضا قائممقامی، فرهنگنویسی، ویژهنامۀ نامۀ
فرهنگستان، جلد پنجم و ششم، اردیبهشت 1392، ص223-244.
39-
«آیا فریدون به یزدان ناسپاس شد؟»، مجموعه مقالات همایش هزارۀ شاهنامه (فرهنگستان
زبان و ادب فارسی، اردیبهشت 1390ش)، به کوشش محمدجعفر یاحقی، تهران، فرهنگستان
زبان و ادب فارسی، 1392ش
40-
«فرهنگهای شاهنامه در شبهقاره»، شاهنامه در شبهقاره، به مناسبت همایش بینالمللی
هزارۀ شاهنامۀ فردوسی، به اهتمام مینا حفیظی، زیر نظر محمدرضا نصیری، تهران،
فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1392، ص117-128.
41-
«چرا فریدون ضحاک را نکشت»، جشننامۀ دکتر فتحالله مجتبائی، به کوشش علیاشرف
صادقی و ابوالفضل خطیبی، تهران، انتشارات هرمس، 1393، ص385-398.
42-
«سرگذشت يک شعر: چو ايران نباشد تن من مباد»، دانش و آزادگی و...،
ارجنامه استاد دکتر محمدرضا راشد محصل، به درخواست و اشراف: محمدجعفر ياحقی، سلمان ساکت، آرش اکبری مفاخر، تهران، سخن، 1393؛ بخارا، ش101، مرداد-شهريور 1393، ص25-34.
ارجنامه استاد دکتر محمدرضا راشد محصل، به درخواست و اشراف: محمدجعفر ياحقی، سلمان ساکت، آرش اکبری مفاخر، تهران، سخن، 1393؛ بخارا، ش101، مرداد-شهريور 1393، ص25-34.
43- «کهنترين تصوير رستم
و رخش او در نقاشیهای پنجکنت»، بخارا، س15، ش95 و 96، مهر- آبان 1392،
ص122-135.
44-«همه تا درِ آز رفته فراز: یک معنی ناشناختۀ آز در داستان
رستم و سهراب»، جستارهای ادبی، س44، ش3 (پیاپی: 174)، پاییز 1390، ص101-111.
45-«اشکانیان در حماسۀ ملی»، تاریخ جامع ایران (ج2)، زیر نظر
کاظم موسوی بجنوردی، سرویراستاران: حسن رضائی باغبیدی و محمود دهقی، تهران، مرکز
دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1393.
46-«ساسانیان در حماسۀ ملی»، تاریخ جامع
ایران، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، سرویراستاران: حسن رضائی باغبیدی و محمود
دهقی، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1393.
47-«خداینامه»، تاریخ جامع ایران
(ج5)، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، سرویراستاران: حسن رضائی باغبیدی و محمود
دهقی، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1393.
48-«بزشکِ
هِزبر و پلنگان یا به رِشکِ هِزبرِ بلیکان»، مجموعه مقالههای همایش مخاطبشناسی
شاهنامه و شعر حماسی فارسی (دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد-23
اردیبهشتماه 1394)، به کوشش فرزاد قائمی، مشهد، قطب علمی فردوسیشناسی و ادبیات
خراسان- انتشارات سخنگستر، 1394ش، ص135-146.
49-«هنر
نزد ایرانیان ایرانیان است و بس؟»، پاژ (دورۀ جدید)، س5، ش1 (پیاپی: 21)،
بهار 1395، ص79-86.
50-«واکاوی هجونامۀ منسوب به فردوسی»،
نامۀ فرهنگستان، شمارۀ پیاپی: 59.
51-«وُرا،
وَرا، وِرا»، یادنامۀ مرتضی ثاقبفر، به کوشش آرزو رسولی، توس 1395ش (زیر
چاپ).
5 ـ
2ـ 2) دايرةالمعارفها:
1ـ
ابوالاسوار شاوور بن فضل 2ـ ابوجعفر استاد هرمز 3ـ ابوسعيد بهادرخان 4ـ ابوسهل خجندي 5 ـ ابوسهل زوزني 6 ـ ابوالعباس
اسفرايني: دايرة المعارف بزرگ اسلامي،
زير نظر محمدكاظم موسوي بجنوردي، ج5، تهران، مركز دايرةالمعارف
بزرگ اسلامي، 1371. 7ـ ابوعلي بلخي 8 ـ ابوعلي بن استاد هرمز 9ـ ابوعلي سيمجور 10ـ
ابوالفتحخان زند 11ـ ابوالفضل تاجالدين 12ـ
ابوالقاسم سيمجور 13ـ ابوالقاسم علي بن محمد 14ـ ابوالقاسم كثير 15ـ
ابوالقاسم هارون 16ـ ابومنصور بن يوسف 17ـ ابومنصور محمد بن عبدالرزاق 18ـ ابومنصور
معمري 19ـ ابونصر كاشي 20ـ ابونصر مستوفي 21ـ ابونصر مشكان 22ـ اتابكان آذربايجان
23ـ اتابكان لرستان 24ـ احمد بن ابي سعيد 25ـ احمد بناكتي 26ـ احمد بن حسن ميمندي
27ـ احمد بن سهل 28ـ احمد بن عبدالله خجستاني: دايرة المعارف
بزرگ اسلامي، ج6، 1373. 29ـ احمد بن عبدالصمد شيرازي 30ـ
احمد جلاير 31ـ احمد نظامشاه 32ـ احمد ينالتگين 33ـ ارسلان بن سلجوق 34ـ ارسلان
جاذب 35ـ ارسلان شاه 36ـ ارسلان شاه غزنوي 37ـ ارغون آغا 38ـ ازبك خان: دايرة المعارف
بزرگ اسلامي، ج7، 1375. 39ـ «جوري، شيخ حسن»، دايرة المعارف
تشيع، زير نظر احمد صدر حاج سيد جوادي، بهاءالدين خرمشاهي و حسن
يوسفي اشكوري، ج5، تهران 1375 40ـ اسپيجاب 41ـ استان 42ـ اسدي طوسي 43ـ اسفزار 44ـ اسكندر بيك منشي 45ـ اسماعيل بن سبكتگين 46ـ
اسمعيل بن نوح: دايرة المعارف بزرگ اسلامي،
ج8، 1377. 47ـ اشرف چوپاني 48ـ افضلالدين محمد
: دايرة المعارف بزرگ اسلامي،
ج9، 1379. 49ـ الفتكين 50 ـ اميرك بيهقي 51 ـ انوشيروان بن خالد52 ـ اوزگند 53 ـ
اولجايتو 54 ـ اويس جلاير 55 ـ ايرانشاه بن ابيالخير 56 ـ ايرانشهر: دايرة المعارف
بزرگ اسلامي، ج 10، 1380. 57 ـ بختيارنامه 58 ـ بديع بلخي:
دايرة المعارف بزرگ اسلامي، ج 11،
تهران 1381. 59 ـ بيژن و منيژه 60 ـ بيوتات، اهل 61 ـ بهرام بن مردانشاه: دايرةة المعارف
بزرگ اسلامي، ج 13، تهران، 1384. 62 ـ آرش؛ 63 ـ آزادسرو 64
ـ اردشير بابكان 65 ـ اوستايي، خط و زبان 66 ـ ايرج: دانشنامة زبان و ادب
فارسي، به سرپرستي اسماعيل سعادت، ج 1، تهران، فرهنگستان زبان و ادب
فارسي، 1384. 67 ـ تجاربالامم (بخش پيش از اسلام)؛ دايرة المعارف
بزرگ اسلامي، ج 14، تهران، 1386. 68 ـ آذربرزيننامه
69 ـ آرمان شهرياري ايران باستان، از گزنفون تا فردوسي (ولفانگ كناوت) 70 ـ
آفرينش زيانكار در روايات ايراني (آرتور كرستن سن؛ 71 ـ آيدا در آينه
(احمد شاملو) 72 ـ آيدا: درخت و خنجر و خاطره (احمد شاملو) 73 ـ آيين
شهرياري در شرق (ساموئل كندي اِدي) 74 ـ آيين ميترا (مارتين وِرمازِرن)
75 ـ آيين نامه نويسي 76 ـ آيينها و افسانههاي ايران و چين و باستان
(جهانگير كورجي كوياجي) 77 ـ آيينة جام ( عباس زرياب) 78 ـ ابراهيم در
آتش (احمد شاملو) 79 ـ اتعاظ الحنفاء (سخاوي) 80 ـ ارغنون (اخوان
ثالث) 81 ـ اساس اشتقاق زبان فارسي (پاول هرن و هوبشمان) 82 ـ اساطير
ايراني (كارنوي) 83 ـ اسرار خودي و رموز بيخودي (اقبال لاهوري) 84 ـ اسطورة
زندگي زردشت (ژاله آموزگار ـ احمد تفضّلي) 85 ـ اسناد كوه مغ 86 ـ الاِعلان
بالتّوبيخ لِمَن ذَمَّ التّاريخ (سخاوي) 87 ـ اَلف لَيلَة و لَيلَة 88 ـ اندرزنامه 89 ـ
الأوراق في اخبارِ آل عبّاس و اشعارهم (صولي) 90 ـ اوييم اِيوَك 91
ـ ايران باستان (حسن پيرنيا) 92 ـ ايران باستان (ويزههوفر) 93 ـ ايران در آستانة يورش تازيان (كولسنيكوف) 94
ـ ايران در دوران نخستين پادشاهي هخامنشي (داندامايف) 95 ـ ايران در
سپيدهدم تاريخ (جرج كامرون) 96 ـ ايرانشناسي در اروپا و ژاپن (نيكي
كدّي ـ رودي متّي) 97 ـ ايران كوده 98 ـ باغ آيينه (احمد شاملو) 99
ـ بال جبرئيل (اقبال لاهوري) 100 ـ بخارا دستاورد قرون وسطي (نلسون
فراي) 101 ـ بختيارنامه (دقائقي مروزي) 102 ـ برزونامه 103 ـ برمكيان
بنابر روايت مورخين عرب و ايراني (لوسين بووا) 104 ـ بزمآورد (عباس
زرياب) 105 ـ پايگاه ايراني دين زردشت (مري بويس) 106 ـ پاييز در زندان
(اخوان ثالث) 107 ـ پژوهشي در شاهنامه (جهانگير كورجي كوياجي) 108 ـ پلي
ميان شعر هجايي و عروضي فارسي (احمدعلي رجائي) 109 ـ پنج خيم روحانيان:
فرهنگ آثار ايراني ـ اسلامي (معرفي آثار مكتوب از روزگار كهن تا عصر
حاضر)، به سرپرستي احمد سميعي (گيلاني)، جلد اول: آ ـ پ، سروش، تهران، 1385؛ 110- آزادان
111- اردشیر سوم: دانشنامة بزرگ ایران ، زیر نظر محمد کاظم موسوی
بجنوردی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد دوم، 1386؛ 112-تاریخ ادبیات
فارسی(برتلس) 113- تاریخ امپراتوری هخامنشی(پییر بریان)114- تاریخ
ایران کمبریج 115-تاریخ ایران و ممالک همجوار آن(گوتشمید)116- تاریخ
باستانی ایران بر بنیاد باستانشناسی(هرتسفلد)117- تاریخ سنی ملوک الارض
والانبیاء(حمزه اصفهانی) 118- تاریخ عالمآرای عباسی(اسکندربیک منشی)
119- تاریخنامۀ هرات (اسفزاری)120- تاریخ هرات(فامی هروی)121- تاریخ
یمینی یا تاریخ عتبی 122- تجارب الامم فی اخبار ملوک العرب والعجم
123- ترجمۀ تفسیر طبری 124- ترجمههای فارسی کتاب مقدّس 125- تکوین
زبان فارسی(علیاشرف صادقی): فرهنگ آثار ايراني ـ اسلامي
(معرفي آثار مكتوب از روزگار كهن تا عصر حاضر)، تحت نظر هیأت علمی: سیدعلی آل
داود، احمد سمیعی (گیلانی)، رضا سیدحسینی، به سرپرستي احمد سميعي (گيلاني)، جلد
دوم: ت-ث، سروش، تهران، 1387؛ 126- رستم و سهراب 127- روییندز 128- ریاحی،
محمدامین 129- زریاب خوئی، عباس: دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی
اسماعیل سعادت، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، جلد سوم، 1389؛ 130- جاماسپنامه
131- جامع الحکمتین 132- جاویدان خرد(با همکاری منوچهر پزشک) 133- جستاری
چند در فرهنگ ایران(از مهرداد بهار) 134- حماسهسرایی در ایران(از ذبیح
الله صفا) 135- حماسۀ ملّی ایران(از تئودور نولدکه) 136- خداینامه
137- خرده اوستا 138- خسرو و ریدگ 139- خویشکاری ریدگان 140-
خیم و خرد فرّخمرد 141- دادستان دینیگ 142- دادستان مینوی خرد
143- دارابنامه 144- داروی خرسندی 145- درختِ آسوریگ 146- دُرر التیجان فی تاریخ بنی اشکان(از
اعتضاد السلطنه) 147- دستور زبان سغدی مانوی(از ایلیا گرشویچ) 148- دین
ایرانی بر پایۀ منابع معتبر یونانی(از امیل بنونیست) 149- دینکرد 150- دینهای
ایران(از گئو ویدنگرن) 151- دینهای ایران باستان(هنریک سموئل نیبرگ): فرهنگ
آثار ايراني ـ اسلامي (معرفي آثار مكتوب از روزگار كهن تا
عصر حاضر)، تحت نظر هیأت علمی: سیدعلی آل داود و احمد سمیعی (گیلانی)، به سرپرستي
احمد سميعي (گيلاني)، جلد سوم: ج- دیوار، سروش، تهران، 1390؛ 152- شبرنگنامه
153- فرود 154- فریدون(ترجمۀ همین مدخل از دانشنامۀ ایرانیکا،
نوشتۀ احمد تفضّلی) 155- فریدون در شاهنامه و ادب فارسی 156- گرشاسپ:
دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، تهران، فرهنگستان
زبان و ادب فارسی، جلد پنجم، 1393؛ نیز همین مدخلها در فردوسی و شاهنامهسرایی(برگزیدۀ
مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی)، جلال خالقی مطلق و دیگران، زیر نظر
اسماعیل سعادت، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1390.
5 ـ
3) نقد و بررسي كتاب
5 ـ
3ـ 1) مقالة نقد:
1ـ
«در دفاع از فردوسي» (ترجمه از انگليسي)، نوشتة محمود اميدسالار، نامة فرهنگستان،
س2، ش4، زمستان 1376 (شمارة مسلسل: 12) ص 120ـ141.
2ـ «جدلهاي
جديد دربارة شاهنامه از منظر ادبيات تطبيقي»/ نقد كتابي به انگليسي از الگا
ديويدسن، نامة ايران باستان، س1، ش1، بهار و تابستان 1380، ص 25ـ37.
3ـ «دنياي پررمز و راز مهر»/
نقد كتابي به انگليسي از ديويد بيوار، نامة ايران باستان، س1، ش2، پاييز و
زمستان 1380، ص 41ـ 54.
4ـ
«انتخاب اقدم يا ترجيح اصحّ: نقد شاهنامة چاپ مسكو» (1)، نامة ايران باستان،
س2، ش2، پاييز و زمستان 1381، ص77ـ98.
5 ـ
«انتخاب اقدم يا ترجيح اصحّ: نقد شاهنامة چاپ مسكو» (2)، نامة ايران باستان،
س4، ش1، بهار و تابستان 1384، ص23ـ57.
6-
«نقد و بررسی متن انتقادی فرامرزنامۀ کوچک»، فصلنامۀ نقد کتاب میراث، س2،
ش5، بهار 1394، ص19-58.
5 ـ
3 ـ 2) نقد كتاب(برگزیده):
1ـ
«نگاهي به چاپ تازة جامع التواريخ»، نامة فرهنگستان، س1، ش3، پاييز 1374
(شمارة مسلسل: 3)، ص 138ـ145.
2ـ
«پژوهشي عالمانه در ساختار شاهنامه»/ نقد كتاب شاهنامه ساختار و قالب،
نوشتة كورت هاينريش هانزن، ترجمة كيكاوس جهانداري، نامة فرهنگستان، س2، ش1،
بهار 1375 (شمارة مسلسل: 5)، ص 128ـ132.
3ـ
«نگاهي به تاريخ ادبيات برتلس»، نامة فرهنگستان، س2، ش2، تابستان 1375
(شمارة مسلسل: 6)، ص 144ـ 147.
4ـ
«نگاهي به كتاب نهايةالارب في خبارالفرس و العرب و ترجمة فارسي قديم آن»، نامة
فرهنگستان، س2، ش4، زمستان 1375 (شمارة مسلسل: 8)، ص 140ـ149.
5 ـ
«روايتي ديگر از داستان رستم و اسفنديار»/ نقد كتاب داستان رستم و اسفنديار،
نوشتة سيروس شميسا، نامة فرهنگستان، س3، ش2، تابستان 1376 (شمارة مسلسل: 10)، ص
155ـ164.
6ـ
«سايههاي شكارشده»/ نوشتة بهمن سركاراتي، نامة فرهنگستان، س4، ش2، تابستان 1377
(شمارة مسلسل: 14)، ص 122ـ132.
7ـ «زند وهمن يسن»/ به تصحيح و ترجمة كارلو چرتي، ترجمة نقد
فيليپ كراين بروك، نامة فرهنگستان، س4، ش2، تابستان 1377 (شمارة مسلسل: 14)
ص 140ـ145.
8 ـ «نهادينههاي اساطيري در شاهنامة فردوسي»/ نوشتة مهوش
واحددوست، نامة فرهنگستان، س4، ش2، زمستان 1377 (شمارة مسلسل: 16)، ص
101ـ102.
9ـ
«زبانهاي ايراني»/ نوشتة ارانسكي، ترجمة علي اشرف صادقي، نشر دانش، س16،
ش4، زمستان 1378، ص 77ـ80.
10ـ «متن انتقادي يا متن دلبخواهي»/
نقد شاهنامة فردوسي، تصحيح پرويز اتابكي، نشر دانش، س17، ش1، بهار
1379، ص 64ـ66.
11ـ «مرجعي در فن نگارش و ويرايش»/ نقد نگارش و ويرايش،
نوشتة احمد سميعي گيلاني، نشردانش، س17، ش4، زمستان 1379، ص54.
12ـ «باز هم ماجراي ضحاك ماردوش»/ نقد كتاب ضحاك،
نوشتة علي حصوري، كتاب ماه، ويژة هنر و اسطوره، ش 25 و 26، مهر و آبان
1379، ص 56ـ58.
13ـ «دين ايراني»/ نوشتة اميل بنونيست، ترجمة بهمن
سركاراتي، كتاب ماه، ويژة هنر و اسطوره، ش27 و 28، آذر و دي 1379.
14ـ «ترجمة متني
كهن»/ نقد داستان گرشاسب، تهمورس و... ، به كوشش كتايون مزداپور، نشر
دانش، س 18، ش1، بهار 1380، ص54ـ57.
15ـ «شاهنامة چاپ بمبئي»/ به كوشش علي ميرانصاري، نشر
دانش، س 18، ش2، تابستان 1380، ص 54.
16ـ «مسائل تاريخي
زبان فارسي»/ نوشتة علي اشرف صادقي، نامة فرهنگستان، س5، ش3، ارديبهشت 1381
(شمارة مسلسل: 19) ص 143ـ159.
17 ـ «برزوي طبيب و منشأ كليله و دمنه/ فرانسوا دوبلوا،
ترجمة صادق سجّادي، نامة ايران باستان، س3، ش2، پاييز و زمستان 1382،
ص80ـ84.
18 ـ «سرور داناي آسمانها: اسطورهها و افسانههاي ايراني»
/ توني الن و ديگران، ترجمة زهره هدايتي و رامين كريميان، نامة ايران باستان،
س 5، ش 1 و 2، 1384 (پياپي: 8 و 9)، تاريخ انتشار: اسفند 85، ص 61 ـ 64.
19 ـ «چاپ عكسي كهنترين نسخة كامل شاهنامه (لندن 675 هـ .
ق)»، نامة فرهنگستان، دورة 8، ش 3، پاييز 85 (پياپي: 31)، ص 132 ـ 139.
20
- «بامدعی مگویید یا بگویید؟ نگاهی به پنجاه غزل حافظ از روزگار او»، نامۀ
فرهنگستان، دورۀ دهم، شمارۀدوم،تابستان 1387(شمارۀپیاپی:38).
21- نقد کتابِ فرامرز، پهلوان سیستانی از ماریولین
فان زوتفِن، نامۀ فرهنگستان، س 14، ش2، زمستان 1393 (پیاپی: 54)، ص147-151.
22- «ترجمۀ بینظیر» (نقد ترجمۀ فارسی کتاب زنان شاهنامه،
از جلال خالقی مطلق)، شهر کتاب ش12.
6) همانديشيها، نشستها، مصاحبهها و يادداشتها و نوشتههای
پراکنده:
1ـ «فرازونشيبهاي تصحيح شاهنامه» (گفتوگو)، اردوان اميري
نژاد، گوهران (فصلنامة تخصصي شعر)، ش3، بهار 1383، ص 132ـ 158.
2 ـ «هويت ايراني در شاهنامه» (سخنراني)، نخستين همانديشي «هويت ايراني؛
مفاهيم، مؤلفهها، و راهبردها»، تهران، دانشگاه تربيت مدرس، 19 اسفند 1383؛
خلاصة مقاله در ص 66ـ68.
3ـ «مشكلات تصحيح شاهنامه» (سخنراني)، سيامين نشست از
سلسله نشستهاي مركز پژوهش ميراث مكتوب، تهران 25 ارديبهشت 1384.
4ـ «شاهنامه و استمرار هويت ملي» (يادداشت)، خبرنامة فرهنگستان
زبان و ادب فارسي، س10، ارديبهشت 1384، ص 10ـ11.
5 ـ «بانوگشسبنامه» (سخنراني)، نشست كتاب ماه ادبيات و
فلسفه در نقد و بررسي بانوگشسبنامه، (1383)، چاپ: «نماد زندگي و
زايندگي»، كتاب ماه ادبيات و فلسفه، س8، ش9، (پياپي: 93)، تير 1384، ص
28ـ33.
6 ـ «نقالي در شاهنامه» (سخنراني)، در جمع اعضاي «انجمن
آفتاب»، تهران، يكم دي ماه 1384.
7 ـ «در ساية شاهنامه» (گفتوگو)، زهرا طهماسبي، روزنامة ايران،
11ص، اسفند 1384، ص 11.
8 ـ «هويت ملي و استمرار آن در عصر جهانيشدن» (سخنراني)،
همايش «جهانيشدن و مسئلة حفظ هويت فرهنگي»، تاجيكستان، دوشنبه، 26 ـ 27 آوريل
2006/ 6 ـ 7 ارديبهشت 1385.
9 ـ «استفادة منطقي از منابع جنبي در تصحيح شاهنامه»
(سخنراني)، «همايش پژوهشي بررسي آثار و احوال فردوسي: متن پژوهي شاهنامه: از شيراز
تا طوس»، مشهد، 23 ـ 25 ارديبهشت 1385.
10 ـ «تأثير سعدي از شاهنامه» (سخنراني)، بزرگداشت فردوسي
در شهر كتاب، تهران، 25 ارديبهشت 1385.
11 ـ «شاهباز تيزپرواز عرصة پژوهش به ابديت پر كشيد»
(سخنراني)، بزرگداشت دكتر عليرضا شاپور شهبازي، تهران، سازمان ميراث فرهنگي، بيستوششم
مردادماه 1385.
12 ـ «خداينامه، منبع شاهنامه» (سخنراني)، نشست علمي به
مناسبت بزرگداشت چهلمين روز درگذشت شادروان دكتر عليرضا شاپور شهبازي، شيراز، تخت
جمشيد، بنياد پژوهشي پارسه ـ پاسارگاد، پنجم شهريورماه 1385.
13 ـ «ياد: دكتر عليرضا شاپور شهبازي (زندگي و آثار)» ، نامة
ايران باستان، س 5، ش يكم و دوم، 1384 (پياپي: 9 و 10)، ص 3 ـ 16.
14- « فردوسیستیزی
مدرن: پاسخ به یک نقد ناروا»، نشانی اینترنتی این جستار:
15 ـ «تأثير تقديرباوري شاهنامه بر شعر حافظ» (سخنراني)،
بزرگداشت فردوسي با عنوان حكمت فردوسي، 25 ارديبهشت 1386، انجمن حكمت و فلسفه.
16 -«اسطورة بهرام چوبین در شاهنامه»(سخنرانی)، بزرگداشت
فردوسی، اصفهان، انجمن دوستداران فردوسی، 26 اردیبهشت 1387.
17- «داستان بیژن و منیژه» ، سلسله درسگفتارهای شاهنامهشناسی،
تهران، شهر کتاب مرکزی، 3 جلسه: 11 و 19
خرداد و 2 مرداد 1387.
18-«فردوسی نیازی به تحقیر قومها نداشت»، گفتگو با خبرگزاری
ایبنا دربارۀ ویژگیهای شاهنامۀ خالقی مطلق:
19-
«نقیصۀتراژیک در داستان رستم و سهراب و معنی تازهای برای آز»، سخنرانی در همایش
بزرگداشت استاد احمد سمیعی گیلانی در دانشگاه گیلان، رشت 14 اسفند 1387.
20- «به گرگین میلاد هم لاد داد(لار در شاهنامه)»، سخنرانی در همایش بینالمللی
زبانشناسی و مردمشناسی لارستان، لار، 23-25
اسفندماه 1387.
7) عضويتها:
1ـ عضو هيئت تحريرية فصلنامة تاريخ ايران باستان (مجلة
اينترنتي).
2ـ عضو هيئت داوران مجلة پژوهش زبان و ادبيات فارسي،
دوفصلنامة علمي ـ پژوهشي پژوهشكدة علوم انساني و اجتماعي جهاد دانشگاهي.
3ـ عضو هيئت داوران جشنوارة نقد ادبي.
4ـ عضو هيئت داوران كتاب سال جمهوري اسلامي ايران.
5ـ عضو هیئت تحریریه و شورای علمی مجلۀ نامۀ پژوهشگاه(فصلنامۀ
پژوهشهای ایرانشناسی سفارت ایران در تاجیکستان، از شمارۀ 18 به بعد)
6-
دبیر مهمان: مجلّة فرهنگ مردم، ویژهنامة شاهنامه، بهار 1387.
8) جوايز:
تنديس و لوح تقدير براي
نگارش مقالة «اصالت كهنترين نسخة شاهنامه» (فلورانس 614 هـ.ق) چاپ شده در نشر
دانش، س21، ش1، بهار 1384، مقالة برگزيده در آيين بزرگداشت حاميان نسخههاي خطي،
سوم آذر ماه 1384.
0 نظر :: کارنامۀ من
ارسال یک نظر